माटोको न्यूनतम संरचनात्मक ह्रास, संरक्षक कृषि को आधारभूत सिद्धान्त हो जुन माटोको भौतिक र रासायनिक गुणहरू सुधार गर्न को लागी, माटोको सम्मिश्रण, जल र माटोको छ्ययमा कमी र संतोषजनक फसल खडा स्थापित गर्दछ। यो न्यूनतम कारागार, शून्य शक्ति खन्जोत र स्टबल मल्च खन्जोत प्रविधिद्वारा प्राप्त गर्न सकिन्छ।
न्यूनतम कारागर क्षेत्र तयारी विधि को एक समूह हो जो माटो को भौतिक हेरफेर को कम गर्दछ। यस्को उद्देश्य न्यूनतम आवश्यक खनजोत गर्ने जसले एक राम्रो बीज वियाड, छिटो उम्रने , एक संतोषजनक फसल खडा र अनुकूल बढ्दो अवस्था सुनिश्चित गर्दछ। शुण्य शक्ति खनजोत संरक्षण कृषि को यस्तो तरिका हो जुनमा प्राथमिक शक्ति खन्जोत नगरी बिउ लगाउने ठाँउमा मात्र खन्जोत गरिन्छ ।स्टबल मल्च खन्जोत यो प्रविधि हो जहाँ खाली अवधिमा मल्च फसल लगाइन्छ र खेति गर्ने क्रममा माटोमा समावेश गरिन्छ वा अघिल्लो फसलको बाकी रहेका ठेट्ना खनजोत गर्ने क्रममा माटोमा मिलाईन्छ।
अन्नबाली काटेर सिहारिसकेपछि खेतबारीमा बाँकि छोडिएका सम्पूर्ण कुराहरू नै बाली अवशेषहरू हुन् ।पहिले पहिले यी अवशेषलाई खेर जाने वस्तुको रूपमा लिइन्थ्यो तर अनुसन्धान अनुसार ती वस्तुहरूको निकै ठूलो महत्व रहेको छ । विरूवालाई चाहिने तत्वका लागि,भू–क्षय नियन्त्रण गर्न,जमिनको पानी सोस्ने क्षमता बढाउन,कार्बन सिक्वेसट्रेसनमा यसको ठूलो भूमिका रहेको हुन्छ ।अन्न अवशेषहरू गाई वस्तुलाई घाँसको रूपमा ,भुइँमा ओछ्याउन ,कागज बनाउनका साथै जैविक ग्याँस उत्पादन गर्न प्रयोग गरिन्छ । अहिले सेलुलोसिक इथ्यानोल उत्पादन गर्न र सिन्ग्याँस उत्पादन गर्नका लागि यसको ठूलो माग छ । सिन्ग्यास बिजुली उत्पादन गर्न,रसायन उत्पादन गर्न,इथ्यानोल बनाउन,डिजेल र ग्यासोलिन उत्पादन गर्न प्रयोग गरिन्छ । बाली अवशेषहरूलाई अरू प्रयोजनका लागि उपभोग गर्नु भन्दा पनि खेतबारीमा नै छोड्नुपर्ने आवश्यकता देखा परेको छ । १० टन/एकर सुक्खा मलको सट्टा ५ टन/एकर बाली अवषेशकोे प्रयोगको उपयोगिता एकै हुन्छ ।
बाली अवशेषहरू बिरूवालाई चाहिने तत्वका महत्वपूर्ण श्रोत हुन्, जसले माटोको उर्वराशक्ति बढाउन सहयाोग पुर्याउँछ ।भिन्न भिन्न बाली अवशेषमा पाइने तत्वको मात्रा पनि भिन्न नै हुने गर्छ ।पात र भूसमा डाँठमा भन्दा धेरै तत्व हुने पाइएको छ । माटोको प्राङ्गारिक पदार्थ कायम गर्न वर्षेनी २ देखि ३ टन/एकर को हिसाबले बाली अवशेष माटोमा नै छोड्नुपर्ने देखिएको छ ।
बालि विविधिकरण भन्नाले कुनै नयाँ बालि अथवा नयाँ बालि प्रणाली एउटा विशेष खेतमा थप्नु हो जसले गर्दा लगाइएको बालीको मान बढ्न जान्छ भने बजारीकरण को सम्भाव्यता पनि बढ्छ।यसको उदेश्य भनेको दिइएको क्षेत्रमा बिभिन्न बालीहरुको उत्पादनमा बिबिध छनोट दिनु हो ताकी विभिन्न बालीहरुमा उत्पादन सम्बन्धित गतिविधिहरु विस्तार र जोखिम कम होस् ।सामान्यता परम्परागत रुपमा लगाइने कम फाइदाजनक बालीहरु भन्दा बढी फैदाजनक बाली लागाउनमा यसले जोड दिन्छ।प्रायः कम परिमाण उच्च मूल्यका बालीहरू जस्तै मसाले बालीले पनि विविधतामा सहायता गर्दछ। बर्षाको पानीमा निर्भर भू-भागमा खडेरी वा कम बर्षाले निम्त्याउने बाली विफलताको जोखिम न्यूनीकरण गर्न बाली विविधिकरण अपनौनुका साथै धेरै परिमाणमा बाली लगाईन्छ । स्पष्ट माटोको समस्या देखिने भागमा खेति बाली प्रतिस्थापन तथा परिवर्तन गर्न सकिन्छ । उदाहरणको लागि उच्च पानि तालिका भएका भागमा तेलहन , दलहन बाली , कापसलाई धन खेतीले प्रतिस्थापन गर्न सकिन्छ ;मध्यम र गहिरो कालो मिट्टी भएका भागमा सोर्घमको साटो भटमास, इत्यादी...
बाली बिबिधिकरणको उदेश्य भनेको बालीको बिभाग(पोर्टफोलियो)बढाउनु हो ताकी किसानहरुले आयआर्जनको लागि एकल बालीमा निर्भर हुन नपरोस ।कृषि उत्पादनको विविधताले प्राकृतिक जैव विविधता बढाउन सक्छ, कृषि पारिस्थितिक प्रणालीलाई मजबुत बनाउँछ , कुल बाली विफलताको जोखिम न्यूनीकरण गर्नुका साथै उत्पदकहरुलाई बाली उत्पादनबाट आय वृद्धिको वैकल्पिक माध्यम प्रदान गर्छ ।